bilanco nedir nasil hazirlanir dikkat edilmesi gerekenler

Bilanço Nedir? Nasıl Yorumlanır?

Yiğit Nail Çiğdem Muhasebe

Şirketler, finansal durumlarının tespitini yapabilmek ve gelecek kararlarını alabilmek için çok sayıda göstergeden faydalanırlar. Bilanço da bu göstergelerden birisidir. Belirlenmiş zaman aralıklarını kapsayan bilançoların hassasiyetle hazırlanması gerekir.

Basit bir tanım yapmak gerekirse bilanço, işletmelerin belirli bir dönem aralığındaki performans değerlendirmelerini ve o dönemdeki mali durumlarını gösteren tablodur. Bilançolarda, yükümlülükler, öz kaynaklar ve varlıklar olmak üzere üç ana kalem bulunur.

  • Varlıklar: Aktifler olarak da bilinmektedir ve şirketin halihazırdaki nakit ya da nakde dönüşebilme yeteneği bulunan varlıklarını anlatır.
  • Yükümlülükler: Bilançoda belirlenen dönem aralığında şirket kasasından çıkış yapacak olan varlıkları belirtir.
  • Öz kaynaklar: Şirketin bilanço tarihindeki net değerini gösterir. Şirketin bütün alacaklarını düşürdükten sonra geriye kalan net karama öz kaynak veya öz sermaye denir.

Bilanço Nedir?

En bilinen finansal tablolardan birisi olan bilanço, belirlenmiş tarih aralığının son döneminde kar / zarar tablosu ile bağlantılı olarak, muhasebe standartları dahilinde hazırlanır. Muhasebe kayıtlarını bilanço esaslarına göre tutan şirketler, mali rapor standartları çerçevesinde bilanço hazırlamak zorundadırlar. Bu yüzden bilançonun tanımını iyi bilmek gerekir.

Bilanço, bir işletmenin belirlenen zaman aralığındaki mali durumunun resmini gösteren ve geleceğe yönelik alınabilecek kararlarla ilgili ipuçları veren finansal tablolara verilen addır. Hemen hemen her işletme, halihazırda faaliyetini yürüttükleri operasyonların ve projelerin performans durumu hakkında fikir sahibi olmayı ister. Bu yüzden bilançolar tek çeyreklik, iki çeyreklik, üç çeyreklik ve 1 yıllık periyotlar çerçevesinde hazırlanırlar.

Bilanço Neye Yarar?

Bilançolar, işletmelerin gelecek kararlarını alabilme yolunda planlı hareket edebilmelerini sağlar. Bilançoların özellikle 3, 6, 9 ve 12 aylık dönemlerde hazırlanıyor oluşu, şirketin attığı adımların kısa vadede ne kadar doğru olduğunu ortaya koyar. Öte yandan yatırımcılar da bilançolara karşı büyük bir ilgiye sahiplerdir. Çünkü yatırım yapacakları şirketin kısa vadede nasıl bir performans sergilediğini bilançolar sayesinde görürler. Ancak bilançoların kısa vadeli oluşu, uzun vadeli bir gözlem şansı sunamamasına neden olur.

Bilanço Kalemleri Nelerdir?

Bilançolar, şirketlerin iç ve dış kaynaklarını nereden sağladığını gösteren mali tablolardır. Bilançoyu anlatan en net formül şu şekildedir:

  • Varlıklar = Borçlar + Öz Kaynaklar

Bilançoyu oluşturan kalemler, bilanço üzerinde kendilerine ait yerlere sahiplerdir. Aktifler olarak da bilinen varlıklar bilançonun sol tarafında bulunurken, borçlar veya yükümlülükler ise bilançonun sağ tarafında yer alır. Öz kaynaklar ise son bölümde bulunur. Bilançolarda sol tarafta bulunanlar aktifleri, sağ tarafta bulunanlar ise pasifleri işaret eder.

Bilançonun Önemi Nedir?

Bilanço bir şirketin varlıklarını, öz kaynaklarını ve yükümlülüklerini belirli bir zaman aralığında raporlayan, mali durumu hesaplayan ve sermaye hakkında değerlendirme yapabilecek kadar bilgiler veren en temel finansal tablo türlerinden birisidir. Bilançonun yanında destekleyici olarak hazırlanan bir kar / zarar tablosu da varsa, şirketin durumunu analiz etme noktasında çok sayıda faydası bulunur. Genel olarak bilançoyu önemli kılan faydalar ise şunlardır:

  • Şirketin hedeflerine ulaşma yolunda gösterdiği performansı gösterir.
  • Şirket faaliyetlerinin başarı derecesini ölçer.
  • Şirketin yükümlülüklerini karşılayabilme kapasitesini ölçer.
  • Geleceğe yönelik atılacak adımlar hakkında fikir verir.
  • İşletme faaliyetlerinin değerlendirilmesini ve denetlenmesini sağlar.

Bilanço Nasıl Yorumlanır?

Şirketlerin anlık finansal durumunu ortaya koyan bilanço, tek başına uzun vadeli bir veri ortaya koymayabilir. Bu sebeple bilançoları yorumlayabilmek için yapılması gerekenlerden en önemlisi, son bilançoyu önceki bilançolarla karşılaştırmaktır. Hatta eğer mümkünse aynı sektördeki rakip firmaların bilançolarıyla karşılaştırmak da çok önemlidir. Bilanço okurken dikkat edilmesi gereken diğer önemli noktalar ise şunlardır:

  • Bilançoyu okurken önce aktiflere odaklanmak gerekir. Genel olarak aktifler duran varlıklar ve dönen varlıklar olarak bilançoda toplanırlar. Varlıkların fazlalığı ve verimli kullanımı, şirket karlılığının en temel belirleyicisidir.
  • Her şirketin elde ettiği kazançları finansal yatırım araçlarıyla değerlendirme eğilimi farklı olabilir. Bu yüzden şirket bünyesinde bulunan menkul kıymetler de, bilanço yorumlarken gözden kaçırılmamalıdır.
  • İşletmenin yaptığı mal ve hizmet satışlarından kaynaklı alacaklar da bilançoların önemli bir bölümüdür. Çünkü bu alacaklar, şirketin bir sonraki döneminde ne kadar kar edeceğine dair yol göstericidir.
  • 1 yıldan fazla süredir şirketin elinde bulunan duran varlıklar, bilanço okumasında göz ardı edilmemelidir.
  • Bilançoyu tek bir dönemi baz alarak incelemek yanlıştır. Mutlaka kıyaslamalar yapılmalıdır.

Mali Tablo Bilanço Karşılaştırma 1Mali Tablo Bilanço Karşılaştırma Örneği