ilamsiz icra takibi nedir nasil yapilir

İlamsız İcra Takibi Nedir? Ödeme Emri İtirazı Nasıl Yapılır?

Yiğit Nail Çiğdem Muhasebe

İlam, mahkemenin nasıl sonuca vardığını gösteren belgeye verilen isimdir. İcra hukukunda ilamsız icra takibi, adından da anlaşılacağı üzere herhangi bir mahkeme kararına gerek duyulmadan icra takibi başlatılmasıdır. Ancak mahkeme kararına gerek duyulmamasına bağlı olarak ilamsız icra takibinin belli başlı sınırları bulunur. Örneğin ilamsız icra takibinde yalnızca paranın icrası söz konusu olmaktadır. Bu da karşı tarafa yalnızca ödeme emri gönderilebileceğini göstermektedir. Tersi durumda yani ilamlı icra takibinde paranın yanında diğer teminatlar da sürece dahil edilebilir. Eğer yerine getirilmeyen sorumluluklar varsa, ilamlı icra takibinin konusu olabilir.

İlamsız İcra Takibi Süreçleri

İlamsız icra takibinde belli başlı süreçler veya aşamalar bulunur. Öncelikle takip talebi başlatılmalıdır. Takip talebinin başlatılmasıyla beraber, borçluyu kanunlar önünde ödeme yapmaya item ödeme emri gündeme gelir. Ödeme emrinin ardından son olarak haciz işlemi yapılır ve alacaklının borcu ödenir. İlamlı icra takibinde icra emri gönderilirken, ilamsız icra takibinde ödeme emri karşı tarafa iletilir.

Ödeme Emri ile İcra Emri Arasındaki Farklar Nelerdir?

Her iki emir yönteminde de borç bulunur ve bu borç icra müdürlüğü tarafından tahsil edilecektir. İlamsız takip veya kambiyo senetleri için takip sürecinde ödeme emri, ilamlı takiplerde icra emri gönderilmektedir.

İcra müdürlüğünce hazırlanan ve borçluya gönderilen bu belgeler, aşağıda yer alan bilgileri içerir:

  • Alacaklı ismi ve adresi
  • Borçlu ismi ve adresi
  • Borcun miktarı
  • Borca eklenecek faiz oranı
  • Faizin başlama tarihi
  • Ödeme veya icra emri neden gönderilir bilgilendirmesi

İlamsız İcra Takibi Nasıl Açılır?

İlamsız icra takibi açmak isteyen bir kişi, icra daireleri aracılığıyla süreci başlatabilir. Alacaklının borcunu tahsil edebilmesi için ödeme emri gönderme hakkı vardır. Ödeme emrinin borçlunun eline geçmesi ile birlikte takip süreci başlar. Sürecin sonunda borçlu rehin verebilir, hacze uğrayabilir ya da iflasa gidebilir. Bununla beraber ilamsız icra takibinde borçlunun itiraz hakkı da bulunur. İtiraz için 7 gün süresi vardır.

Ödeme Emri İtirazı

İcra müdürlüğünden ödeme emri alan borçlu, yasal haklarını kullanmak için belli bir süreye sahip olur. Borç miktarının doğru olmaması veya borcun hiç olmaması halinde, yasal bir hak olan itiraz gerçekleştirilebilir.

Ödeme emrinin borçlu eline geç ulaşması veya hiç ulaşmaması halinde, itiraz için belirlenen 7 günlük süreç doğal olarak aşılabilir. Böyle durumlarda borçlu tebligat usulsüzlüğünün tespitini isteyerek, gecikmiş itirazda bulunabilir.

Eğer borç miktarı yanlış ise veya hiç borç yoksa ve buna rağmen borçlu taraf itirazda bulunmuyorsa, icra kesinleşir. Takibin kesinleşmesi ile beraber eve veya iş yerine haciz gelebilir. Bankalarda bulunan paralara, gayrimenkullere ve borçlunun üçüncü kişilerde bulunan hak ve alacaklarına haciz gelebilir.

Borçlu İtirazı Sonucunda Alacaklının Yapabilecekleri

Borçlunun itiraz etmesi ve icranın durması halinde alacaklının önünde 2 yol bulunur:

  • Alacaklı 6 aylık süre içerisinde icra mahkemesine gider ve itirazın kaldırılmasını talep eder.
  • Alacaklı 1 yıl içerisinde genel mahkemeler aracılığıyla itirazın iptali davası açar.

Alacaklının İcra İflas Kanunu 68. madde gereğince icra mahkemeleri aracılığıyla itirazın kaldırılması davası açabilmesi için, bu maddede yer alan belgelerden en az birinin varlığını ispat edebilmesi gerekir. Bu belgeler şunlardan oluşur:

  • İmzası ikrar olan adi senet
  • İmzası noter tarafından onaylanmış senet
  • Usule uygun alınan makbuz ya da belge

Yukarıda yer alan belgelerden en az birisinin alacaklının elinde bulunması halinde, 6 ay içerisinde icra mahkemeleri aracılığıyla itirazın kaldırılması davası açılabilir.

Alacaklının başvurusu icra mahkemesi tarafından kabul edilir ve itirazın haksız olduğuna karar verilirse, ilamsız icra takibi devam eder. Bununla beraber borçlunun aleyhine kötü niyet tazminatı ve icra inkar tazminatına da hükmedilebilir.