Tevkifatlı Fatura Nedir? Nasıl Kesilir?

Muhasebe ve vergi faaliyetleri için önemli bir yere sahip olan tevkifatlı fatura, vergi sistemimizin önemli bir parçasıdır. Bu yazımızda tevkifatın anlamından başlayarak, tevkifatlı faturanın nasıl kesildiğine, türlerine ve iade süreçlerine kadar tüm detayları bulabilirsiniz.

Tevkifat Nedir?

Arapça kökenli olan tevkifat sözcüğü, para konusunda kesintiler anlamına gelir. Vergi kapsamında, vergiler üzerinde kesinti yapma anlamında kullanılır. Vergi kesintileri sistemi, verginin kaynakta toplanmasını sağlayarak tahsilatı kolaylaştırır.

Tevkifatlı Fatura Nedir?

Bu özel belge türünün farkı, faturada yer alan verginin alıcı ve satıcı arasında bölüştürülmesidir.. Bu sistem, vergi tahsilatının daha etkin yapılmasını sağlar. Fatura türleri arasında genel görünümde belirgin fark olmasa da, e-fatura sisteminde tevkifatlı belgelerde vergi tevkifat oranı ve kodlarının ayrıca girilmesi zorunludur. Bu nedenle belge içerikleri sistemsel olarak farklılık gösterir.

Tevkifat Türleri Nelerdir?

Tevkifat sistemi temel olarak iki kategoride incelenir: Gelir Vergisi Tevkifatı ve KDV Tevkifatı. Ayrıca uygulama şekline göre de kısmi ve tam tevkifat olarak ayrılır.

Kısmi Tevkifat

Kısmi tevkifat, belgedeki vergi tutarının bir kısmının alıcı tarafından, kalan kısmının ise satıcı tarafından ödenmesidir. Örneğin, 5/10 oranlı bir tevkifatta, KDV’nin yarısı alıcı, diğer yarısı satıcı tarafından vergi dairesine yatırılır. Vergi hesaplama işlemlerinde bu oran dikkate alınmalıdır.

Tam Tevkifat

Tam tevkifat uygulamasında, KDV’nin tamamı alıcı tarafından ödenir. Bu durumda satıcının burada bir sorumluluğu bulunmaz. Tam tevkifat sabit bir oranla değil, işlem türüne göre belirlenir ve belirli işlemler için doğrudan uygulanır. 9/10 gibi oranlar, aslında kısmi tevkifat örnekleri arasında yer alır.

Kimler Tevkifat Yapar?

Tevkifat uygulaması kapsamında, aşağıdaki kurumlar tevkifat yapabilir:

• Genel bütçeye dahil daireler ve belediyeler
• Döner sermayeli kuruluşlar
• Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları
• Emekli ve yardım sandıkları
• Bankalar ve sigorta şirketleri
• Organize sanayi bölgeleri ve borsalar
• Payları İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında işlem gören şirketler
• Kamu İktisadi Teşebbüsleri ve diğer devlet kurumları

Tevkifat Uygulanabilecek İşlemler Hangileri?

Tevkifatlı fatura her ürün ve hizmet satışında uygulanmaz. Bakanlar Kurulu kararları ile belirlenen aşağıdaki işlemler için tevkifat uygulanabilir:

• Yapım işleri ve mimarlık/mühendislik hizmetleri
• Temizlik, bahçe ve çevre bakım hizmetleri
• Yemek servisi hizmetleri
• Bakım, onarım ve tamirat hizmetleri
• Özel güvenlik ve yapı denetim hizmetleri
• Danışmanlık ve denetim hizmetleri
• Taşımacılık ve baskı hizmetleri
• Ticari reklam hizmetleri
• Ağaç ve orman ürünleri teslimi

Bu konudaki güncel değişiklikler için 31057 Sayılı Resmi Gazetedeki Tevkifat Düzenlemeleri önemli bir referans kaynağıdır.

Tevkifatlı Fatura Nasıl Kesilir?

DİA Yazılım’da e-fatura sistemi ile tevkifatlı fatura oluşturmak oldukça kolaydır. E-faturanızı hazırlarken şu adımları takip etmeniz yeterlidir:

1. Fatura tipini “Tevkifat” olarak seçin
2. İlgili muafiyet kodunu girin
3. Stoklarda tevkifat oranını belirleyin
4. Faturayı onaylayın

Tevkifatlı Fatura Hesaplama Örneği

KDV hariç fiyatı 1000 TL olan bir ürün düşünelim:

• %18 KDV eklediğimizde vergi tutarı: 180 TL
• KDV dahil toplam tutar: 1180 TL

Eğer bu faturada tevkifat oranı 5/10 ise:

• Satıcının ödeyeceği KDV: 90 TL
• Alıcının ödeyeceği KDV: 90 TL

Tevkifat oranları değişiklik gösterebilir ve incelenerek doğru oran belirlenmelidir.

Tevkifatlı Fatura İadesi Nasıl Yapılır?

Normal fatura iadesinden farklı bir süreç izler. İade işlemi için:

1. İade faturası düzenlenmeli ve ilk faturada uygulanan tevkifat oranı aynen yansıtılmalıdır.
2. İade talep dilekçesi, satış ve alış faturaları listesi, YMM raporu (varsa) veya vergi inceleme raporu gibi belgeler hazırlanmalıdır.
3. Vergi dairesine başvuru yapılmalı ve ilgili sistemler üzerinden talep süreci başlatılmalıdır.
4. İnceleme sonrası uygun bulunan iade tutarı vergi dairesince mükellef hesabına aktarılır.

KDV iade süreçleri hakkında daha kapsamlı bilgi edinmek muhasebe işlemleriniz için faydalı olacaktır.

KDV Tevkifat Tablosu ve Kodları

KDV tevkifat kodları her hizmet ve ürün grubu için belirlenmiş olup, e-fatura sisteminde doğru muhasebeleştirme için önemlidir.

Tevkifatlı Fatura Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Tevkifatlı faturada KDV’yi kim öder?

Tevkifatlı faturada KDV, belirlenen orana göre alıcı ve satıcı arasında paylaştırılır. Kısmi tevkifatta, KDV’nin bir kısmı alıcı, kalan kısmı satıcı tarafından ödenir. Tam tevkifatta ise KDV’nin tamamı alıcı tarafından ödenir.

Tevkifatlı fatura KDV’si nasıl hesaplanır?

Tevkifatlı KDV hesaplama şu şekilde yapılır:

1. Önce normal KDV tutarı hesaplanır (Mal/Hizmet Bedeli × KDV Oranı)
2. Sonra tevkifat oranına göre bu tutar bölüştürülür
3. Örneğin: 1000 TL × %18 = 180 TL KDV
4. 5/10 tevkifat oranı ile: 180 × 5/10 = 90 TL alıcı tarafından, 90 TL satıcı tarafından ödenir

Tevkifatlı fatura kaç TL üstü?

Genel bir alt limit bulunmamaktadır. Ancak bazı hizmet türlerinde, özellikle KDV tevkifat uygulamalarında, 1.000 TL ve üzeri işlemler için tevkifat zorunluluğu getirilebilir. Bu sınırlar işlem türüne göre değiştiğinden, güncel mevzuat ve KDV Genel Uygulama Tebliği dikkatle takip edilmelidir.

Kimler tevkifatlı fatura keser?

Tevkifatlı fatura, tevkifata tabi işlemleri gerçekleştiren mükellefler tarafından kesilir. Faturayı kesen satıcıdır, ancak tevkifat sorumluluğunu belirli oranda alıcı üstlenir. Yukarıda listelenen kurumlar ile çalışan tüm satıcılar, ilgili hizmet ve ürünler için tevkifatlı fatura kesmekle yükümlüdür.

DİA ile tüm tevkifatlı fatura işlemlerinizi kolayca yönetebilirsiniz. Ücretsiz demo talep ederek sistemi deneyimleyebilirsiniz.