gecici vergi dorduncu donem

Geçici Vergide Dördüncü Dönem Düzenlemesi

Yiğit Nail Çiğdem Muhasebe

Vergi mevzuatında yapılan son değişiklikler, 2025 yılı itibarıyla geçici vergi uygulamasında önemli bir dönüşümü beraberinde getiriyor. Resmi Gazete’de yayımlanan düzenleme ile birlikte geçici vergi dönemleri yeniden tanımlanırken, sistem dördüncü bir dönemi kapsayacak şekilde genişletildi. Bu değişiklik, hem mükelleflerin beyan süreçlerini hem de yıl içi vergi planlamasını doğrudan etkiliyor.

Geçici Vergi Nedir?

Geçici vergi, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin yıl içinde elde ettikleri kazançlar üzerinden, belirli dönemler itibarıyla peşin vergi ödemesini esas alan bir uygulamadır. Amaç, vergi tahsilatının yıl geneline yayılması ve yıl sonunda ortaya çıkabilecek yüksek vergi yükünün dengelenmesidir.

Bu sistem, mükelleflerin kazançlarını dönemsel olarak izlemelerini ve mali durumlarını daha öngörülebilir şekilde yönetmelerini sağlar.

Mevcut Uygulama Nasıl İşliyordu?

Bugüne kadar geçici vergi, 3’er aylık dönemler esas alınarak yılda üç kez uygulanıyordu. İlk 3, 6 ve 9 aylık kazançlar için geçici vergi beyannamesi veriliyor, yılın son üç ayına ilişkin sonuçlar ise doğrudan yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesine yansıtılıyordu.

Bu yapı, özellikle yılın son çeyreğinde yoğun faaliyet gösteren işletmeler açısından kazançların yıl içine dengeli dağılmasını her zaman tam olarak yansıtamıyordu.

Dördüncü Geçici Vergi Dönemi Ne Getiriyor?

Yeni düzenleme ile birlikte geçici vergi dönemleri 3, 6, 9 ve 12 aylık olarak uygulanacak. Böylece yılın son çeyreği de geçici vergi kapsamına alınmış oluyor. Dördüncü geçici vergi dönemi, yılın tamamına ilişkin faaliyet sonuçlarını içeren ek bir beyanname verilmesini zorunlu hale getiriyor.

Bu hüküm, 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren başlayan vergilendirme dönemlerine ait gelir ve kazançlar için geçerli olacak.

Mükellefler Açısından Etkileri

Dördüncü dönemin sisteme dahil edilmesiyle birlikte, mükelleflerin beyan ve ödeme yükümlülükleri artıyor. Yılın son üç ayına ilişkin kazançlar için de geçici vergi hesaplanacak olması, nakit akışı ve vergi planlamasının yıl geneline yayılmasını zorunlu kılıyor.

Öte yandan bu düzenleme, yıl sonunda ortaya çıkabilecek yüksek vergi farklarının azalmasına ve daha öngörülebilir bir vergi yüküne katkı sağlıyor.

Muhasebe Süreçlerinde Yeni Dönem

Yeni geçici vergi yapısı, muhasebe kayıtlarının dönemsel olarak daha düzenli ve güncel tutulmasını gerektiriyor. Özellikle yılın son çeyreğine ilişkin kapanış süreçleri artık sadece yıllık beyannameye değil, dördüncü geçici vergi dönemine de temel oluşturacak.

Bu noktada dijital muhasebe altyapıları ve bulut tabanlı ERP çözümleri, geçici vergi hesaplamalarının doğru, hızlı ve mevzuata uyumlu şekilde yapılmasını sağlayarak işletmelere ciddi bir operasyonel avantaj sunuyor.