asgari gecim indirimi nedir nasil hesaplanir

Asgari Geçim İndirimi (AGİ) Nedir?

Yiğit Nail Çiğdem Muhasebe

Asgari Geçim İndirimi (AGİ), çalışanların gelir vergisi matrahından belirli bir miktarın indirilmesi suretiyle gerçekleştirilen bir devlet desteğidir. Bu indirim, çalışanların ve bakmakla yükümlü oldukları aile bireylerinin asgari geçim düzeylerinin desteklenmesi amacıyla uygulanmaktadır. Peki, “asgari Geçim İndirimi nedir?” ve “kimler bu indirimden yararlanabilir?”

AGİ Nedir?

AGİ, sigortalı olarak çalışan birinin asgari geçimini sağlayacak olan tutar kadar vergiden muaf tutulmasına, asgari geçim indirimi adı verilmektedir. Bu tutar hesaplanırken, belli başlı ayrıntılara bakılır ve toplam gelirden çıkarılarak, vergi muafiyeti sağlanır. AGİ, çalışanlara aylık ücret olarak ödenir. AGİ hesaplanırken, çalışanın brüt maaşına bakılır. Öte yandan çalışanın evli olup olmadığına ve varsa çocuk sayısına da bakılır.

Her yıl açıklanan yeni asgari ücret miktarına göre, AGİ oranı da güncellenir. Aylık geliri vergilendirilen yani Gelir Vergi Kanunu 61. madde gereğince maaş alan herkesin AGİ almaya hakkı vardır. Öte yandan bekarlar veya eşi de çalışanlar AGİ’yi maaşla beraber almaktadır. Fakat evli olup da eşi çalışmayan insanlar, AGİ ödemesini maaştan ayrı olarak alır.

AGİ ödemelerini tümüyle devlet yapmaktadır. Kişiye verilen AGİ miktarı, işverenlerin ödedikleri vergilerden düşer. Sigortalı olarak çalışan herkesin AGİ alması da yasalarla zorunlu kılınmıştır. Bir başka deyişle işverenlerin AGİ ödememesi, suç teşkil etmektedir. Çalışanların AGİ’lerinin ödenmemesi halinde bilinçli olmaları ve haklarını aramaları gerekmektedir. Öte yandan çalışanların AGİ’si ödenmiyorsa, iş sözleşmelerini feshetmeye de hakkı olur.

Asgari Geçim İndirimi Hesaplama

AGİ hesaplama işleminde, asgari ücretin yıllık brüt tutarına bakılır. Çalışanın kendisi için yüzde 50 verilirken, çalışmayan eşi için yüzde 10, bakımıyla mükellef olan 2 çocuğun her biri için yüzde 7,5, 3. çocuk için yüzde 10 ve üçten sonraki her bir çocuk için yüzde 5 ekleme yapılır. Ancak toplam oranın yüzde 85’i geçmesi mümkün değildir.

Örnek vermek gerekirse eşi çalışmayan bir işçi, eğer bakmakla yükümlüğü olduğu 3 çocuğa sahipse bu oran yüzde 85’i görebilir. Yüzde 85’i yıllık asgari ücretin toplamı ile çarpıp, 12’ye bölersek, aylık alınması gereken Asgari Geçim İndirimi’ni bulabiliriz. Çocuklar için ödenen AGİ’de de belli şartlar bulunur. Çocuğun 18 yaşını geçmemiş olması ya da eğitimine devam ederken 25 yaşını aşmamış olması şartları aranır.

Bir çalışanın alması gereken AGİ tutarının doğru hesaplanabilmesi için özlük dosyasının içerisinde bulunan Aile Durum Bildirim Formu’nun düzgün doldurulmuş olması gerekmektedir. Bu form için AGİ Formu ifadesi de kullanılır. Formda yer alan bilgilerin doğruluğundan ya da yanlışlığından, formun sahibi olan çalışan sorumludur. Eğer çalışanın ailevi durumunda değişiklik meydana gelirse, bunu çalıştığı şirkete bildirmelidir.

Kimler Asgari Geçim İndirimi Alabilir?

AGİ’den, maaşları gerçek usule göre vergilendirilenler faydalanabilmektedir. Bununla beraber, yıllık beyanname ile gelirlerini bildirenler ve Gelir Vergisi Kanunu’nun 61. maddesinde belirtilen maaşı alan, bir başka deyişle maaşı vergilendirilen tüm sigortalı çalışanlar da alabilirler.

Kimler Asgari Geçim İndirimi Alamaz?

Asgari geçim indirimi almak için bazı koşulları yerine getirmek gerekir. Bunların dışında aşağıdakiler AGİ’den yararlanamaz:

  • Ücretleri “Diğer ücretler” kapsamında değerlendirilen hizmet erbabı olanlar
  • Gelirleri “Basit usul” olarak değerlendirilen ticaret erbabıyla çalışanlar
  • Gayrimenkul sermaye iradı sahiplerinin beraberinde iş yapanlar
  • Özel görevlerde bulunan şoförler
  • Özel inşaatlarda çalışan özel inşaat işçileri
  • Gerçek ücretin tespitinin mümkün olmadığı kişiler
  • Ücret geliri olmayan gerçek kişiler
  • Dar mükellefiyet dahilinde gelir kazananlar
  • Farklı bir kanun gereğince maaşlarından gelir vergisi alınmayanlar

AGİ Ne Kadar 2024?

2022 yılı itibarıyla Asgari Geçim İndirimi uygulamasının kaldırıldığını ve yerine yeni bir düzenlemenin getirildiğini belirtmek önemlidir. Bu değişiklik, çalışanların gelir vergisi yükünün hafifletilmesi amacıyla yapılmıştır. Dolayısıyla 2024 yılı için net bir ücret belirtmek mümkün değildir.

ERP programları, bu tür mevzuat değişikliklerine hızlı bir şekilde uyum sağlama yeteneği sayesinde, işverenlerin ve muhasebe profesyonellerinin işlerini kolaylaştırmaya devam etmektedir. Örneğin, DİA Yazılım’ın sunduğu ERP yazılımları, güncel vergi düzenlemelerine uygun şekilde mali işlemleri yönetme ve raporlama konularında yardımcı olur.

Çocuk Sayısının Agi’ye Etkisi, Agi Tutarı Nasıl Hesaplanır?

Çalışanların maaşlarına uygulanan Gelir Vergisi matrahından düşülen Asgari Geçim İndirimi (AGİ), çocuk sayısına göre değişiklik gösterir. AGİ’nin hesaplanması için öncelikle çalışanın medeni durumu, eşinin çalışma durumu ve çocuk sayısı gibi faktörler göz önünde bulunur. AGİ hesaplama işlemi, belirlenen AGİ oranları ve resmi AGİ tablosu üzerinden yapılır.

AGİ tutarının hesaplanması için AGİ formu kullanılır. Bu form, çalışan tarafından doldurularak işverene sunulur. İşveren de bu bilgiler ışığında, çalışanın maaşına uygulanacak AGİ tutarını hesaplar. Örneğin, bekar ve çocuksuz bir çalışan için uygulanan AGİ oranı, evli ve çocuklu bir çalışana göre daha düşük olacaktır. Çocuk sayısı arttıkça, AGİ’den yararlanma oranı da artar, bu da çalışanın eline geçen net maaşı yükseltir.

İş Yeri Agi vermek Zorunda Mı?

2022 yılında AGİ’nin kaldırılmasının ardından iş yerleri uygulamak zorunda değildir. Öncesinde Asgari Geçim İndirim, işveren tarafından hesaplanıp, çalışanın maaşına eklenir ve devlet tarafından işverene geri ödenir. Dolayısıyla AGİ işverene ek bir mali yük getirmezken, çalışanın aile bütçesine katkıda bulunur. AGİ’nin doğru hesaplanması ve uygulanması için işverenlerin güncel AGİ tablosunu takip etmeleri ve gerekli durumlarda muhasebe profesyonellerinden yardım almaları önemlidir.