Telif Hakkı Nedir? Nelere Dikkat Edilmelidir?

Telif Hakkı Nedir?

Yiğit Nail Çiğdem Muhasebe

Telif hakkı, hukuk önünde bir kişiye veya kuruluşa ürün veya hizmetlerin kullanım, yayılım veya satım haklarının verilmesidir. Telif hakkı, bir kişinin herhangi bir fikri veya emeği ile ürettiği ürünler veya hizmetler için yasal haklar elde etmesi olarak da tanımlanabilir. Peki, telif hakkı ne demek? Telif hakkı nasıl alınır? Telif hakkı hak talebi ne demek? İşte tüm detaylar…

Telif Hakkı Ne Demek?

Telif hakkı herkesin sıklıkla duyduğu sözcükler arasında yer alıyor. Peki, telif hakkı ne demek? Telif hakkı, TDK’da yer alan tanımına göre “Bir fikir veya sanat eserini yaratan kişinin, bu eserden doğan haklarının hepsi, telif, yazar hakkı, röyalti” anlamı taşıyor.

Telif hakları, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun ilgili maddeleri ile korunmaktadır. Kanunun temel amacı, fikir veya sanat eserlerini üreten eser sahiplerini hem manevi hem de mali anlamda korumaktır. Bununla beraber fikir veya sanat ürünlerinin kullanım şartlarını belirlemek ve aykırı kullanım ya da yararlanma gibi durumlarda gerekli cezaları tespit etmektir.

Telif Hakkı Sembolü

Telif hakkının kendisine has bir sembolü vardır. Aslında bu sembolü herkes muhakkak görmüştür ama çoğu zaman ne anlama geldiği bilinmemektedir. Telif hakkının sembolü daire içerisine alınmış bir “C” harfi işaretidir. Eğer bir ürünün üzerinde daire içerisine alınmış “C” harfi varsa, o ürünün telif hakkının alındığı belirtilmektedir.

Telif Hakkı Nasıl Alınır?

Bir eserin üreticisi için telif hakkı alma zorunluluğu yoktur. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu zaten eser üreticisine bu hakkı doğal olarak tanımaktadır. Ancak yine de resmi olarak telif hakkı almak isteyen insanlar olabilir. Bununla beraber ticari bir ürün için her ihtimale karşı telif hakkı almak zorunda kalan işletmeler de bulunmaktadır.

Telif hakkı alma süreçleri üçe ayrılmaktadır:

  • İsteğe Bağlı Telif Hakkı Kayıt Tescili: Eserin kim tarafından ortaya çıkarıldığının tescil edilmesi esasına dayanır. Tescil süreci beyana bağlı olarak gerçekleşir. Amaçlanan, eseri meydana getiren kişinin hak kaybı yaşamasının önüne geçmektir. Başvurusunu yaparken eseri üreten, mirasçıları ve vekilleri aracılığı ile ibraz yükümlülüğü vardır. Zorunlu belgeler doldurulur ve istenirse bireysel olarak, istenirse de posta gönderimi aracılığıyla Telif Hakları Genel Müdürlüğüne başvurulur.
  • Zorunlu Telif Hakkı Kayıt Tescili: Yönetmeliğin 5. maddesine göre bilgisayar oyunları, müzik yapımları ve sinema eserlerinin pazara sunulmadan önce kayıt ve tescil ettirilmesi gerekmektedir.
  • Noter Başvurusuyla Telif Hakkı Alma: Kesin bir yöntem olarak görünmese de, noter aracılığıyla telif hakkı almak mümkündür. Bunun için eser sahibinin masrafları karşılayarak notere başvurması gerekir. Fakat eser sahibinin elinde noter tasdiki bulunuyor olsa da, örneğin eserin çalınması halinde çalan kişilerin esere sizden daha önce sahip olmadığının kesin bir cevabı olamayacağı için, noter aracılığıyla telif hakkı almak pratik bir yöntem değildir.

Telif Hakkı İhlali Nedir?

Telif hakkı ihlali, birinin eser sahibine ait olan eseri izinsiz bir şekilde kopyalaması, çoğaltması, dağıtması veya görüntülemesiyle ortaya çıkar. En bilinen örneği korsan film ya da korsan müzik albümü satışıdır. Günümüzde gelişen teknolojilerle beraber ne yazık ki telif haklarının korunması giderek zorlaşmıştır.

Türkiye’nin en gelişmiş bulut tabanlı ERP programı ve muhasebe programı DİA hakkında bilgi almak için aşağıda yer alan formu doldurun, sizi arayalım!